“अरे बाबा सांभाळून, सामान तोडायचं नाहीये, शिफ्ट करायचंय. व्यवस्थित ठेवा इथे… जरा इथे, थोडं तिथं. परफेक्ट…” रमेश महाराव मजुरांना इंस्ट्रक्शन देत होते. व्यवसायाने लेखक असल्याने त्यांना एक शांत जागा हवी होती. मुंबईपासून हाकेच्या अंतरावर सफाळ्यात त्यांना अखेर ही जागा मिळाली. ते एक छोटसं गाव होतं. आजूबाजूला ख्रिस्ती लोकांची वस्ती होती. ८-१० बिल्डिंग्स होत्या, बाकी गावची बैठी घरं होती आणि हा एकच बंगला होता, जो महारावांनी आता विकत घेतला होता. या बंगल्याबद्दल गावकर्‍यांचं फार चांगलं मत नव्हतं. गावकर्‍यांनी इथे काही विचित्र गोष्टी पाहिल्या होत्या. रात्रीच्या वेळी इथे म्हणे एक सुंदर बाई फिरताना दिसते आणि तिच्या सौंदर्यावर भुलून कुणी तिच्या मागे गेलं की तो माणूस गायब होतो. काही लोकांनी तर इथे सावल्या नाचताना पाहिल्या होत्या. पण महाराव स्वतः गूढ कथा लेखक होते, त्यामुळे त्यांना असल्या गूढ गोष्टींमध्ये भलताच रस होता. त्यात ते नास्तिक. म्हणजे देवावर आणि भूतांवर विश्वास असण्याचा प्रश्नच नाही. पण त्यांची पत्नी देवभोळी होती. तिने त्यांना बर्‍याचदा बजावलं होतं की “अशा भितीदायक ठिकाणी मी राहणार नाही. तुम्हाला राहायचं असेल तर राहा एकटे. भुताखेताच्या कथा लिहून स्वतःच भूतासारखे झाला आहात. बघा, त्या बंगल्यात एखादी चेटकीण भेटतेय का सोबतीण म्हणून.” पण ऐकतात ते महाराव कसले! त्यांचा डॉकयार्ड रोडमध्ये प्रशस्त फ्लॅट होता. दोन्ही मुलं न्यू यॉर्कला शिकायला होती. त्यांनी वयाची पन्नाशी पार केली होती. पूर्वी आयटी कंपनीत मोठ्या हुद्द्यावर काम करत होते. त्यामुळे पैसा बराच कमावला होता. लिखाणाची आवड होतीच. पण कामामुळे लिखाणाकडे जास्त लक्ष देता आलं नव्हतं. तरी गेल्या दहा वर्षांत लेखक म्हणून त्यांनी खूप नाव कमावलं होतं.
“साहेब, तुम्ही सांगितली ती सगळी लहान रोपं लावली, आता मोठी झाडं लावली की झालं काम.” गार्डनिंगचं काम करणारा कॉंट्रॅक्टर म्हणाला. “ठिकाय. पण आज सगळं काम करुन टाका. काय?” “हो साहेब, आज, नाहीतर, फार फार तर उद्या. उद्या नक्कीच” तेवढ्यात त्यांना गार्डनमधून गोंधळ ऐकू आला. काय झालं हे पाहण्यासाठी दोघं पुढे आले तर मजूर घाबरलेले दिसले. “काय झाल? भूत पाहिला का? तेही भर दुपारी?” महारावांनी गंमतीने म्हटलं. तर एक मजूर खड्ड्याकडे बोट दाखवत म्हणाला, “भू भू भू… भूत…” तसं महारावांनी वाकून पाहिलं तर आतमध्ये एक सांगाडा होता… कॉंट्रॅक्टरची तर बोबडीच वळली. महारावांनी आपल्या खुरट्या दाढीवरुन बोटं फिरवली. त्यांना कथा लिहिण्यासाठी एक सॉलिड प्लॉट मिळाला होता.
“साहेब, आपण इथे काम करणार नाही. हा बंगला झपाटलेला आहे, आता तर सांगाडा सापडलाय. माफ करा साहेब. माझा हिशोब करा, मी माझ्या माणसांना घेऊन चाललो.” कॉंट्रॅक्टर खूपच घाबरला होता. “मी पोलिसांना फोन केलाय. त्यांनी सांगितलंय की कुणीही इथनं जायचं नाही. ते येतील, तपास करतील आणि मग तुम्ही जाऊ शकता. पैशांची काळजी करु नका, तुमचे पैसे मिळतील आणि हो, काम थांबवायची गरज नाही. गार्डनिंगचं काम पूर्ण करा.” महाराव सिगारेटचा धूर हवेत सोडत म्हणाले. तेवढ्यात स्पेशल फोर्स येऊन धडकलं. “प्लिज कम इन्स्पेक्टर.” महारावांनी स्पेशल फोर्सचा चीफ इन्स्पेक्टर अभिमन्यू प्रधानचं स्वागत केलं. “डेड बॉडी कुठेय?” अभिमन्यू जरबेने बोलला. “डेड बॉडी नाही. स्केलटन” महारावांनी तो सांगाडा दाखवला. “ओळख पटू नये म्हणून कपडे काढून टाकलेत. कसलीच खुण ठेवलेली नाही. सांगाडा झालाय म्हणजे, या व्यक्तीला मरुन किमान ५ वर्षे झालीत. पाटील, यादव, फॉरेन्सिकला कॉल करा, लवकर.” “यस सर.” पाटीलने फॉरेन्सिक टीमला कॉल लावला. “मिस्टर?…” “मी रमेश महाराव…” “ओके, मिस्टर महाराव. हा सांगाडा तुमच्या बंगल्यात कसा काय आला?” “इन्स्पेक्टर, तुमची इन्फॉर्मेशन अर्धी खरीय आणि अर्धी खोटी. म्हणजे हा बंगला माझा आहे. पण तो मी पंधरा दिवसांपूर्वीच विकत घेतलाय आणि आजच शिफ्टिंग केलंय.” महारावांनी सिगारेट शिलगावली आणि अभिमन्यूला ऑफर केली, त्याने डोळ्यांनीच नकार दिला. “तुम्ही सिगारेट ओढत नाही की मी दिलेली सिगारेट नकोय?” “मिस्टर महाराव, हा सांगाडा तुमच्या बंगल्यात सापडलाय. तुम्ही सध्या तरी प्राइम सस्पेक्ट आहात. सस्पेक्टकडून मी सिगारेट नाही घेत.” “ओह्ह! आय सी. मी प्राइम सस्पेक्ट आहे. दॅट्स इंटरेस्टिंग.” महाराव धूर सोडत म्हणाले. “तुमचा परिचय? काम काय करता?” अभिमन्यूने प्रश्नांचा मारा केला. “वेल इन्स्पेक्टर. तुमचं वाचन कच्च आहे असं वाटतं. मी लेखक आहे, चांगला नावाजलेला आहे. गूढ कथा हा माझा फॉर्म आहे. तुम्ही विचार करत असाल की माझ्या बंगल्यात सांगाडा सापडला तरी मी शांत आहे, मला जरा सुद्धा भीती वाटलेली नाही. तर त्याचं असं की मला आयुष्यात थ्रिल आणि ऍडव्हेंचर आवडतं. हा बंगला झपाटलेला आहे असं म्हणतात, म्हणूनच मी विकत घेतला. यावरनं मी विचित्र माणूस आहे, असं तुम्हाला वाटू शकतं.” “मुळीच नाही महाराव, कारण विचित्रपणात मी पीएचडी केलीय.” महाराव आणि अभिमन्यूची नजरानजर झाली. महाराव अभिमन्यूकडे पाहत म्हणाले, “माझ्या कथेचा नायक सापडला मला.” अभिमन्यूने हलकसं स्माईल केलं.
फॉरेन्सिक टीम आली आणि त्यांनी बागेची व बंगल्याची पाहणी केली. अभिनयूने महारावांशी चर्चा केल्यावर अभिमन्यूला कळलं की हा बंगला श्रीकांत रावसाहेब यांचा होता. रावसाहेब बंगळुरुला राहतात, पण बिजनेसच्या कामानिमित्त ते मुंबईत आले होते. रावसाहेबांना भेटण्याआधी अभिमन्यूने त्यांची सगळी इन्फोर्मेशन काढली. महारावांनी बंगला विकत घेण्याआधी ५ वर्षांपूर्वी रावसाहेब त्या बंगल्यात आपल्या पत्नीसोबत राहायचे. तेव्हा रावसाहेब साधारण ५५ वर्षांचे होते आणि त्यांची पत्नी अवघी ३८ वर्षांची असेल. त्यांना बायकांना नाद होता, असा आरोप त्यांची बायको सतत करायची. म्हणून त्यांच्यात सतत भांडणं व्हायची, कधीकधी रावसाहेब तिला मारहाण देखील करायचे. त्यांच्या ऑफिसमध्ये काम करणार्‍या नंदिता नावाच्या तरुण मुलीसोबत त्यांचं अफेअर सुरु होतं. एके दिवशी त्यांची बायको अचानक गायब झाली. तिचा पुढे थांगपत्ताही लागला नाही. ज्या दिवशी रावसाहेबांची बायको गायब झाली त्या दिवशी नंदिता सुद्धा त्याच बंगल्यात होती. त्यांच्या बायकोने दोघांना रंगेहाथ पकडलं, तेव्हा त्यांच्यात जोराचं भांडण झालं आणि त्याच रात्री त्यांची बायको गायब झाली. ही सगळी माहिती त्यांच्याकडे काम करणार्‍या एका मोलकरणीने सांगितली.
“तुमच्या पहिल्या बायकोचा शोध तुम्ही घेतलाच नाही?” अभिमन्यू रावसाहेबांना भेटायला त्यांच्या हॉटेलवर गेला होता. रावसाहेब स्वभावाने अतिशय खाष्ट. नुकतीच त्यांनी वयाची साठी ओलांडली होती. फ्रेंच कट दाढी, भरगच्च शरीर आणि चांगली ६ फुट उंची. वय झालं असलं तरी रावसाहेब रुबाबदार होते. “प्रश्न विचारताना विचार करत जा इन्स्पेक्टर. तुम्ही रस्त्यावरच्या सडकछाप मवाल्यासमोर नाही बसलात. श्रीकांत रावसाहेब नाव आहे माझं.” रावसाहेबांच्या आवाजात वजन होतं. “अर्थात बायकोचा शोध घेतला. पोलिसात तक्रार केली होती. पण पोलिसांना तिचा पत्ता लागला नाही.” अभिमन्यूने त्याचं कपाळ चोळलं. “पोलिसांना पत्ता कसा लागेल, मिस्टर रावसाहेब. त्यांनी तुमच्या गार्डनमध्ये खणून पाहिलंच नाही.” “वॉट डू यू मिन?” रावसाहेब खेकसले. “तुम्ही तुमच्या नोकरासमोर बसलेला नाहीत रावसाहेब. इन्स्पेक्टर अभिमन्यू प्रधान नाव आहे माझं. त्यामुळे अंगावर खेकसताना विचार करत जा.” रावसाहेबांनी आपल्या दाढीवरुन हात फिरवला आणि अभिमन्यूला न्याहाळलं. हा इन्स्पेक्टर आपल्याला जड जाणार आहे, हे त्यांनी हेरलं. “तुमच्या बंगल्यातून एक सांगाडा सापडलाय आणि प्राथमिक तपास केल्यावर समजलं की तो सांगाडा एका महिलेचा आहे.” रावसाहेब अस्वस्थ झाले. “हे शक्य नाही.” “का? कुठे दुसरीकडे गाडला होता का?” “लूक इन्स्पेक्टर, तुम्ही माझ्यावर आरोप करु शकत नाही. एकतर, तो बंगला मी केव्हाच विकलाय. त्यामुळे माझा काहीही संबंध नाही.” रावसाहेबांनी स्पष्टीकरण दिलं. “१५ दिवसांपूर्वी विकलात बंगला. ते प्रेत ५ वर्षांपूर्वी गाडलं गेलं होतं.” “माझी बायको घर सोडून गेल्यानंतर, मी तो बंगला सोडला. माझा एजेंट गेली ५ वर्षे बंगला भाड्यावर देत होता. आता तिथे कोण कोण लोक येत होते, मला माहित नाही. तुमच्या प्रश्नांची उत्तरे मिळालीत, तुम्ही जाऊ शकता.” “काय सुरुय इथे? आणि पोलिस का आलेत?” रावसाहेबांची दुसरी पत्नी नंदिताने आल्या आल्या प्रश्न केला. “नाही, काही नाही मॅडम. रुटिन इन्क्वायरी होती. येतो…” असं म्हणत अभिमन्यूने नंदिताकडे लूक दिला आणि निघाला. नंदिता रावसाहेबांकडे प्रश्नार्थक नजरेने पाहत राहिली. “अगं, काही नाही. एका केसबद्दल त्यांना मदत हवी होती.” पण या उत्तराने नंदिताचं समाधान झालं नव्हतं.
अभिमन्यूला मात्र नंदिताच्या डोळ्यांत काळजी दिसली. म्हणजे तिला नक्कीच काहीतरी माहित असणार. तसंही मोलकरणीने सांगितलं होतंच की रावसाहेबांच्या पहिल्या बायकोने नंदिता आणि रावसाहेबांना ज्या दिवशी रंगेहाथ पकडलं, त्याच दिवशी ती गायब झाली. अभिमन्यूने लेडी कॉन्स्टेबल दामगुडेला नंदिताच्या मागावर पाठवलं. नंदिताला शॉपिंग करायचा खूप नाद होता. ती रोज दिवसातून एकदा तरी शॉपिंग मॉलमध्ये जायची. का नाही जाणार? तिचा म्हातारा नवरा श्रीमंत होता. शॉपिंग करुन नंदिता कॅफे शॉपमध्ये विसावली. संधी मिळताच दामगुडेने तिला गाठलं. “नमस्ते मॅडम, मी कॉन्स्टेबल दामगुडे.” नंदिता घाबरली. “तुम्हाला काय हवंय? त्या दिवशी आमच्या हॉटेलवरही पोलिस आले होते. काही झालंय का?” दामगुडेने सांगाड्याबद्दलची सगळी हकीकत नंदिताला सांगितली. तशी नंदिता रडायला लागली. “हे काही करतील, पण खून नाही करणार. ह्यांची पहिली बायको सैतान होती. खूप त्रास द्यायची ह्यांना. ह्यांच्यावर नको नको ते घाणेरडे आरोप करायची. पण तरी ह्यांनी कधी तिला अंतर दिलं नाही. पण रोजच्या कटकटीमुळे ते एकटे पडले. मग आम्ही जवळ आलो. पण त्यांना बायकांचा नाद वगैरे, हे सगळं खोटं आहे. ते सज्जन गृहस्थ आहेत.”
दामगुडेने हा रिपोर्ट अभिमन्यूला दिला. “सर, मला वाटतं. त्या दोघांनी मिळूनच त्यांच्या पहिल्या बायको़चा काटा काढला असणार.” अभिमन्यूने आपलं कपाळ चोळलं. तेवढ्यात डॉ. सिब्बलचा फोन आला. “जल्दी आ इन्स्पेक्टर. तुम्हरा स्केलेटन बोलने लगा है.” तसा अभिमन्यू फॉरेन्सिक लॅबमध्ये पोहोचला. “ये देखो ऐसी दिखती होगी ये लड़की. जब डेथ हुई तब २५-२६ साल की रहेगी.” डॉक्टर सिब्बलांनी सांगाड्यावरुन ती बाई कशी दिसत असेल, तशी तिची प्रतिकृती बनवली होती. अभिमन्यूच्या तपासानुसार रावसाहेबांची गायब झालेली बायको साधारण ३८ वर्षांची होती आणि ती दिसायलाही वेगळी होती. पण सिब्बल एका वेगळ्याच मुलीबद्दल बोलत होते. “नो डॉक्टर. इस बार आपका अनुमान गलत है. मैं जिसकी तलाश कर रहा हू, वो ये नही है और वो लगबग ३८ साल की होगी” “तुम मेरे एक्सपिरियन्स पर शक कर रहे हो? जिस लड़की का ये स्केलेटन है, वो शायद ऐसी ही दिखती होगी और इसकी उम्र २५-२६ साल की ही थी.” “आप गलत भी हो सकते हो!” “बिलकुल नही. गलत तुम हो इन्स्पेक्टर.” अभिमन्यू विचारात पडला. डॉक्टर सिब्बल हे पुष्कळ अनुभवी होते. त्यांचा अंदाज चुकण्याची शक्यता कमीच होती. रावसाहेबांच्या बायकोचा बांधा मोठा होता, ही मुलगी सडपातळ वाटते. जिचा सांगाडा सापडला ती रावसाहेबांची बायको नाही, मग ती आहे तरी कोण? आणि रावसाहेबांच्या बायकोचं काय झालं?”
क्रमशः
लेखक: जयेश मेस्त्री आणि श्रीपाद जोशी.
